اهمیت اخلاق در خانواده و جامعه (مقالات): تفاوت میان نسخهها
جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
جز ←شعر انگلیسی برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
از اساسیترین بنیانهای تمدن اسلامی است که در متون دینی، فلسفی، روانشناسی و جامعهشناسی به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. | |||
== مفهومشناسی اخلاق == | |||
== | === تعریف لغوی و اصطلاحی === | ||
در زبان عربی،اخلاق جمع «خُلُق» به معنای سرشت و طبیعت باطنی انسان است. راغب اصفهانی در «المفردات فی غریب القرآن» میگوید: «الخُلُق: هیئة راسخة فی النفس تصدُر عنها الأفعال»<ref>المفردات فی غریب القرآن، صفحه ۱۵۳</ref>. | |||
اخلاق | در زبان انگلیسی، اخلاق با واژههای Ethics و Morality بیان میشود. فیلسوف آلمانی ایمانوئل کانت در کتاب «نقد عقل عملی» اخلاق را «امری مطلق» میداند که از اراده نیک نشأت میگیرد<ref>Critique of Practical Reason, p. 89</ref>. | ||
== | === دیدگاه اسلامی === | ||
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرمایند: | |||
«إِنَّمَا بُعِثْتُلِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ» | |||
''ترجمه:همانا من برای کامل کردن بزرگواریهای اخلاقی مبعوث شدم.''<ref>مسند احمد بن حنبل، جلد ۲، صفحه ۳۸۱</ref> | |||
اخلاق | == مبانی فلسفی اخلاق == | ||
== | === نظریه فضیلتگرایی ارسطو === | ||
ارسطو در کتاب«اخلاق نیکوماخوس» میگوید: | |||
«فضیلت حالتای است که با انتخاب حاصل میشود و حد وسط بین افراط و تفریط است»<ref>Nicomachean Ethics,Book II, p. 45</ref>. | |||
=== نظریه سعادتگرایی === | |||
ابن مسکویه در«تهذیب الاخلاق» مینویسد: | |||
«السعادة هی غایة کل إنسان عاقل» | |||
''ترجمه:سعادت، هدف هر انسان عاقلی است.''<ref>تهذیب الاخلاق، صفحه ۶۷</ref> | |||
== | == اخلاق در خانواده == | ||
=== جایگاه خانواده در اسلام === | |||
امام سجاد علیه السلام در رساله حقوق میفرماید: | |||
«فأمّا حقّزوجتک فأن تعلم أنّها أسیرتک عندک» | |||
''ترجمه:اما حق همسرت این است که بدانی او اسیر تو نزد توست.''<ref>تحف العقول، صفحه ۲۵۶</ref> | |||
== | === حقوق متقابل والدین و فرزندان === | ||
شاعر فارسیزبان،سعدی شیرازی میسراید: | |||
``` | |||
به نیکی کن و در دجله انداز که ایزد | |||
در آن بیقرارش به جو باز دهد | |||
``` | |||
<ref>گلستان سعدی، باب اول</ref> | |||
== | === روانشناسی ارتباط خانوادگی === | ||
اریک فروم در کتاب«هنر عشق ورزیدن» مینویسد: | |||
«عشق واقعی مستلزم احترام و مسئولیت است»<ref>The Art of Loving,p. 78</ref>. | |||
اخلاق در جامعه | == اخلاق در جامعه == | ||
== | === مسئولیتهای اجتماعی === | ||
امام علی علیه السلام در نامه به مالک اشتر میفرمایند: | |||
«أشعر قلبک الرّحمة للرّعیّة» | |||
''ترجمه:دل خود را نسبت به رعیت مهربان کن.''<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref> | |||
اخلاق به | === اخلاق اقتصادی === | ||
آدام اسمیت در«ثروت ملل» بیان میکند: | |||
«منافع شخصی زمانی به نفع جامعه است که با اخلاق همراه باشد»<ref>The Wealth of Nations,p. 234</ref>. | |||
== | === اخلاق سیاسی === | ||
خواجه نصیرالدین طوسی در«اخلاق ناصری» مینویسد: | |||
«سیاست مدن باید مبتنی بر عدل و احسان باشد»<ref>اخلاق ناصری،صفحه ۱۸۹</ref>. | |||
اخلاق | == آثار اخلاق در خانواده و جامعه == | ||
== | === آثار روانشناختی === | ||
زیگموند فروید در«تمدن و ملالتهای آن» مینویسد: | |||
«فرهنگ و اخلاق،ضرورتی برای بقای جامعه است»<ref>Civilization and Its Discontents, p. 112</ref>. | |||
=== آثار اجتماعی === | |||
ابن خلدون در«مقدمه» مینویسد: | |||
«إنّالاجتماع الإنسانی ضروری و بالاخلاق یکون التعاون» | |||
''ترجمه:همانا زندگی اجتماعی انسان ضروری است و با اخلاق، همکاری تحقق مییابد.''<ref>مقدمه ابن خلدون، جلد ۱، صفحه ۸۹</ref> | |||
== | == موانع اخلاقی == | ||
=== موانع فردی === | |||
حافظ شیرازی میسراید: | |||
``` | |||
نصیحت گوش کن جانا که از جان دوستترند | |||
مجال حریف و شیطان اغیار نیست امروز | |||
``` | |||
<ref>دیوان حافظ، غزل ۱۲۳</ref> | |||
=== موانع اجتماعی === | |||
ژان ژاک روسو در«قرارداد اجتماعی» مینویسد: | |||
«فساد اجتماعی ناشی از نابرابریهاست»<ref>The Social Contract,p. 156</ref>. | |||
== راهکارهای تقویت اخلاق == | |||
==پانویس== | === راهکارهای قرآنی === | ||
قرآن کریم میفرماید: | |||
«إِنَّاللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ» | |||
(سوره نحل،آیه ۹۰) | |||
=== راهکارهای تربیتی === | |||
جان دیویی در«دموکراسی و آموزش و پرورش» مینویسد: | |||
«آموزش باید مبتنی بر تجربه و اخلاق باشد»<ref>Democracy and Education,p. 201</ref>. | |||
=== راهکارهای مدیریتی === | |||
پیتر دراکر در«مدیریت مؤثر» بیان میکند: | |||
«رهبری اخلاقی پایهای برای موفقیت سازمانی است»<ref>Effective Executive,p. 167</ref>. | |||
== اشعار اخلاقی == | |||
=== شعر عربی === | |||
امام علی علیه السلام میفرمایند: | |||
``` | |||
وَ قَدْ یُدرِکُ الأنْصَافَ قَوْمٌ لَیسُوا | |||
لَهُ أهْلاً وَ یحْرِمُهُ مَنْ هُوَ أهْلُ | |||
``` | |||
''ترجمه: گاهی افرادی که اهل انصاف نیستند به آن میرسند و کسی که اهل آن است از آن محروم میماند.''<ref>غرر الحکم، حدیث ۴۵۶۷</ref> | |||
=== شعر فارسی === | |||
مولوی در مثنوی میسراید: | |||
``` | |||
ای برادر تو همه اندیشهای - | |||
مابقی خود استخوان و ریشهای | |||
``` | |||
<ref>مثنوی معنوی، دفتر اول</ref> | |||
=== شعر انگلیسی === | |||
ویلیام شکسپیر در هملت میسراید: | |||
``` | |||
"This above all: to thine own self be true" | |||
``` | |||
<ref>Hamlet, Act 1, Scene 3</ref> | |||
== کتابشناسی == | |||
=== منابع عربی === | |||
«احیاء علوم الدین»، امام محمد غزالی | |||
«الاخلاق»، ابن مسکویه | |||
«جامع السعادات»، نراقی | |||
=== منابع فارسی === | |||
«گلستان سعدی» | |||
«اخلاق ناصری»، خواجه نصیرالدین طوسی | |||
«معراج السعاده»، نراقی | |||
=== منابع انگلیسی === | |||
"The Theory of Moral Sentiments", Adam Smith | |||
"Groundwork of the Metaphysic of Morals", Immanuel Kant | |||
"After Virtue", Alasdair MacIntyre | |||
== پانویس == | |||
[[رده:مقالات]] | [[رده:مقالات]] | ||